Πεζοπορία/Ορειβασία


Η ανάπτυξη των Αγράφων, μέσω ενός δικτύου ορειβατικών διαδρομών.

Τα τελευταία 50 χρόνια, η ανάπτυξη των ορεινών περιοχών συνδέθηκε με τη διάνοιξη δρόμων. Όσο περισσότερους δρόμους είχε μια περιοχή, τόσο μεγαλύτερη ανάπτυξη – θεωρητικά – είχε. Ήρθε η ώρα να αντικαταστήσουμε αυτό το μοντέλο και να πάμε σε ένα άλλο, που θα λέει ότι όσα περισσότερα μονοπάτια έχει ο κάθε τόπος τόσο γρηγορότερα θα φτάσουμε τον στόχο της ήπιας και αειφόρας ανάπτυξης που είναι μονόδρομος για τις ορεινές περιοχές.

Στα Άγραφα έχουμε πολλούς δρόμους, που έγιναν με στόχο να βοηθήσουν την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή και να συγκρατήσουν τη μετανάστευση του ορεινού πληθυσμού. Στόχος που δεν επιτεύχθηκε ποτέ, γιατί έγινε αποσπασματικά και χωρίς σχέδιο. Η πληθώρα δρόμων όμως εκτός από την κατάτμηση των περιοχών και την αρνητική συμβολή στην προστασία της βιοποικιλότητας, είχε και άλλο αρνητικό αποτέλεσμα, την εγκατάλειψη των μονοπατιών, πολλά από τα οποία είναι ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας, μνημεία λαϊκού πολιτισμού.

Τα τελευταία χρόνια γίνεται αντιληπτό ότι τα μονοπάτια των Αγράφων, μπορούν να γίνουν η αιχμή του δόρατος για την ήπια ανάπτυξη της περιοχής, ένα μοντέλο που ακολουθείται με μεγάλη επιτυχία στην Ευρώπη, αλλά πλέον και στην Ελλάδα. Περιοχές που αξιοποίησαν τα μονοπάτια τους, όπως η Άνδρος, η Σίφνος, το Μαίναλον, είδαν να αυξάνεται κατακόρυφα η επισκεψιμότητα τους και να μεγαλώνει η τουριστική τους περίοδος.

Επίσης τα τελευταία χρόνια η ορεινή πεζοπορία γνωρίζει μεγάλη άνθηση και στη χώρα μας. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι μεμονωμένα ή μέσω ομάδων και συλλόγων, προσπαθούν να αποδράσουν από το αστικό τοπίο σε μέρη όμορφα, μακριά από τον «πολιτισμό». Το ίδιο και Ευρωπαίοι, που παρότι έχουν στην κουλτούρα τους την ορεινή πεζοπορία, θέλουν να ξεφύγουν από τους κλασικούς προορισμούς, όπως οι Άλπεις και τα Πυρηναία, και θέλουν να βρεθούν σε πιο άγρια και ανόθευτα τοπία και τα Άγραφα είναι ιδανικά γι’ αυτό.

Στα Άγραφα είμαστε τυχεροί, γιατί εκτός του μοναδικού φυσικού κάλους του τοπίου και της πλούσιας βιοποικιλότητας, υπάρχει ένα πολύ αξιόλογο δίκτυο παλιών μονοπατιών που διατρέχουν όλη την περιοχή. Έχουμε όμως και τους ανθρώπους που χρόνια τώρα προσπαθούν να αναπτύξουν αυτό το δίκτυο και να το βγάλουν από την αφάνεια και εν μέρει το έχουν πετύχει.

Τα μέλη του Ελληνικού Ορειβατικού Συλλόγου Καρδίτσας εδώ και δεκαπέντε χρόνια, έχουν καταφέρει ήδη με την εθελοντική προσφορά τους να συντηρήσουν και να αναδείξουν ένα δίκτυο πολλών χιλιομέτρων πεζοπορικών και ορειβατικών μονοπατιών καθιστώντας τα βατά και χρηστικά, κυρίως στα Βόρεια και Ανατολικά Άγραφα. Το ίδιο και ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγράφων, τα τελευταία χρόνια, στα Δυτικά Άγραφα. Αυτό όμως από μόνο του δεν φτάνει, αν δεν πιστέψουν στο όραμα και οι τοπικές κοινωνίες, αλλά κυρίως οι εκπρόσωποι τους. Καμιά εθελοντική προσφορά δεν μπορεί να αντικαταστήσει ένα οργανωμένο σχέδιο-μελέτη με όραμα, στόχο και μέθοδο.

Τα τελευταία χρόνια, στην ορεινή πεζοπορία αναδεικνύεται η τάση των πολυήμερων διασχίσεων που, μαζί με εύκολες ή δύσκολες μονοήμερες πεζοπορικές διαδρομές γύρω από χωριά, είναι η βάση για την ανάπτυξη ενός δικτύου πεζοπορικών και ορειβατικών διαδρομών.

Εδώ και αρκετό καιρό παρατηρείται αυξανόμενη κινητικότητα φορέων, αυτοδιοίκησης, συλλόγων, πολιτών και φυσιολατρών γύρω από την προστασία, ανάδειξη και βελτίωση των πεζοπορικών και ορειβατικών υποδομών της οροσειράς των Aγράφων.

Στην περιοχή δραστηριοποιούνται δυο ορειβατικοί σύλλογοι, ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καρδίτσας (ΕΟΣΚ) και ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγράφων (ΟΣΑ), οι οποίοι από το υστέρημα του χρόνου τους φροντίζουν τα υφιστάμενα μονοπάτια. Παράλληλα η Κοιν.Σ.Επ. «Terra Pindus» δραστηριοποιείται στη χάραξη του μεγάλου Μονοπατιού της Πίνδου «Pindus Trail», ενώ η Κοιν.Σ.Επ. «Οξυγόνο των Αγράφων» δραστηριοποιείται σε πληθώρα μονοπατιών στην ευρύτερη περιοχή των Αγράφων.

Είναι κοινή πεποίθηση ότι η σύμπραξη αυτών των τεσσάρων φορέων, με τη συνεργασία της αυτοδιοίκησης και της τοπικής κοινωνίας, θα κάνει σημαντικά βήματα προς την ανάπτυξη του πεζοπορικού τουρισμού, την αύξηση της επισκεψιμότητας αλλά και την περαιτέρω ευαισθητοποίηση για την προστασία της οροσειράς των Αγράφων.
Για την υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης δικτύωσης των μονοπατιών των Αγράφων, επεξεργάζονται ήδη και προτείνονται οι παρακάτω διαδρομές πολυήμερων διασχίσεων: «Το Μονοπάτι των Προσκυνητών», το «Via Agrafa», το «Pindus Trail» και το «Δίκτυο Μονοπατιών των Δυτικών Άγράφων». Οι προτεινόμενες διαδρομές, συνδέουν πεζοπορικά τις τρεις λίμνες και τα τρία μεγάλα ποτάμια της οροσειράς, δεκάδες μνημεία του ανθρώπινου πολιτισμού, θέσεις ιδιαίτερου φυσικού κάλους και φυσικά ενδιαιτήματα – περιοχές που χρήζουν άμεσης προστασίας.

Το Μονοπάτι των Προσκυνητών
(Pilgrims Way) – 65χλμ.

Είναι μια γραμμή διάσχισης 65 χιλιομέτρων, διάρκειας 4 ημερών, που ταυτόχρονα εξυπηρετεί και τις ανάγκες πεζοπόρων και προσκυνητών αρχάριου ή μετρίου επιπέδου, ενώ έχει και θεματικό χαρακτήρα (πολιτιστικό – θρησκευτικό). Σκοπός του είναι να συνδέσει τρία από τα πιο σημαντικά θρησκευτικά μνημεία των Αγράφων.
Το μονοπάτι ξεκινάει από την Καρίτσα Δολόπων και τη Μονή Παναγίας Πελεκητής, περνάει από τη Μονή Παναγίας Σπηλιάς (Λεοντίτο) και καταλήγει στη Μονή Παναγίας Στάνας (Επινιανά). Συνδέει τις δύο λίμνες Πλαστήρα και Στεφανιάδας, ενισχύει το ρόλο του Ορειβατικού Καταφυγίου Αγράφων, περνά από θέσεις ιδιαίτερου φυσικού κάλλους όπως τα Λιβάδια Πετρίλου και τα Λιβάδια Φουντωτού, αναδεικνύει τους ορεινούς όγκους Βουτσικάκι, Καζάρμα και Ντεληδήμι, ενώ δίνει τη δυνατότητα αύξησης των επισκεπτών πεζοπόρων στα χωριά της ευρύτερης περιοχής της λίμνης Πλαστήρα, της Ανατολικής Αργιθέας και των Δυτικών Αγράφων.

Το Via Agrafa
(Ο Δρόμος των Αγράφων) – 91χλμ.

Είναι μια εξαήμερη διάσχιση 90 χιλιομέτρων, διάρκειας 6 ημερών, που συνδέει τους ορεινούς όγκους των ανατολικών Αγράφων με την πλούσια φύση τους, περνάει από τη Λίμνη Πλαστήρα με το ιδιαίτερο φυσικό τοπίο και τα βόρεια Άγραφα και καταλήγει στα άγρια και δυσπρόσιτα δυτικά Άγραφα. Στην πορεία του συνδέει τα χωριά Ρεντίνα, Μολόχα, Αμάραντος, Μούχα, Βραγγιανά, Άγραφα και Επινιανά. Διασχίζει ονομαστές κορυφές όπως η Βουλγάρα, το Καπροβούνι, ο Ίταμος, το Μπορλέρο, τα Απέλινα, ο Μίχος αλλά και αλπικές ράχες, όπως το Βοϊδολίβαδο, ο Καταραχιάς, το ορεινό συγκρότημα της Κοιμωμένης των Αγράφων και το οροπέδιο της Νιάλας.

Pindus Trail
(Το Μονοπάτι της Πίνδου) – 630χλμ.

Είναι ένα μονοπάτι 630 χιλιομέτρων, που διασχίζει όλη την Πίνδο και ενώνει τους Δελφούς με τις Πρέσπες. Η αδειδοτημένη υλοποίηση έχει ξεκινήσει στη διαδρομή Δελφοί – Αρτοτίνα σε μήκος 96χλμ.. Κινείται στη ραχοκοκαλιά της Πίνδου και φιλοδοξεί να την αναδείξει ως τον σημαντικότερο πεζοπορικό – ορειβατικό προορισμό στα Βαλκάνια. Στον ορεινό όγκο των Αγράφων, το Pindus Trail ως χάραξη έχει 85 χλμ., περνά από την πέτρινη γέφυρα του Μέγδοβα, την ιστορική Παλιά Βίνιανη, τον ποταμό Αγραφιώτη, το ιδιαίτερου φυσικού κάλλους τοπίο και το μεγάλης σημασίας μονοπάτι στο Ασπρόρεμα, τους ορεινούς όγκους Ντεληδήμι και Καράβα το ιστορικό πέτρινο γεφύρι του Τριζώλου, τα Βερούσια όρη και καταλήγει στα όρια της αρμοδιότητας του Δήμου Αργιθέας στο πέτρινο γεφύρι στο Κορακονήσι. Περνάει από τα χωριά Κερασοχώρι, Βίνιανη, Μάραθο, Καρβασαρά, Επινιανά, Λεοντίτο, Κουμπουριανά, Καρυά, Ανθηρό και Καλή Κώμη.

Δίκτυο Μονοπατιών των Δυτικών
Αγράφων και του Αχελώου – 60χλμ

Η περιοχή των Δυτικών Αγράφων συνδυά- ζει τον ορεινό όγκο της Φτέρης και τα μονοπάτια που έχει συντηρήσει ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγράφων στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης Κρεμαστών, με τις διαδρομές Τοπόλιανα – Φουσιανά – Γρανίτσα, το ανεξάρτητο παραλίμνιο μονοπάτι του Αχελώου και τις διαδρομές σύνδεσης Λεπιανά – Ραυτόπουλο – Βασιλέσι – Λιθοχώρι – Φτέρη – Βλαχοπούλα – Επινιανά, όπου μπορούν να συνδεθούν και με τις προηγούμενες τρεις διασχίσεις.

Για τα περισσότερα τμήματα σε αυτό το δίκτυο μονοπατιών, θα γίνουν προσπάθειες να λάβουν πιστοποίηση από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Πεζοπορίας (ΕRA), που εκπροσωπεί περίπου 7 εκατομμύρια Ευρωπαίους πεζοπόρους, οι οποίοι είναι και οι εν δυνάμει χρήστες του δικτύου, μαζί με το ολοένα αυξανόμενο Ελληνικό κοινό.

Για να υπάρξουν εγγυημένα αποτελέσματα, χρειάζεται συντονισμός δράσεων κυρίως σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο με τα παρακάτω βήματα:

  • Ανάδειξη των υπαρχόντων ορεινών μονοπατιών χαρτογράφηση, καθαρισμός, συντήρηση και σήμανση, στη βάση ενός ολοκληρωμένου δικτύου μονοπατιών.
  • Συντήρηση όλων των στοιχείων του ορεινού πολιτισμού, όπως γεφύρια, καλντερίμια, ερείπια οικισμών, ταμπούρια, ιστορικά σημεία.
  • Ανακαίνιση, συντήρηση και αναβάθμιση των ορειβατικών καταφυγίων και κυρίως κατασκευή νέων χαμηλού κόστους, στη βάση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου.
  • Προωθητικές ενέργειες, για τη διαφήμιση της περιοχής και του δικτύου μονοπατιών της, όπως συμμετοχή σε θεματικές εκθέσεις του εξωτερικού, διαφήμιση στο διαδίκτυο και στα ΜΜΕ, δημιουργία βάσης δεδομένων για τα μονοπάτια, έκδοση πεζοπορικού οδηγού (έντυπου και ηλεκτρονικού) κλπ.

Είναι κοινή πεποίθηση ότι η ανάπτυξη του δικτύου πεζοπορικών και ορειβατικών διαδρομών, σε συνδυασμό και με άλλες μορφές εναλλακτικού τουρισμού, όπως το ορειβατικό σκι, η ορεινή ποδηλασία, η αναρρίχηση, η κατάβαση φαραγγιών (canyoning), η διάσχιση ποταμών (river trekking), η διάσχιση λιμνών και ποταμών με σκάφη (rafting-canoe-kayiak) και σε αρμονική συνύπαρξη με τις παραδοσιακές ασχολίες της υπαίθρου, όπως γεωργία μικρής κλίμακας, κτηνοτροφία, δενδροκομία, μελισσοκομία, κλπ., θα δώσουν ώθηση στην ήπια αναπτυξιακή πορεία των Άγράφων, θα βελτιώσουν το εισόδημα των κατοίκων και θα καταστήσουν την περιοχή, πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης με σεβασμό στο περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα.


Μεγάλη συμμετοχή στο κάλεσμα του ΕΟΣΚ στην συμβολική πεζοπορία διαμαρτυρίας στην Καράβα

Μεγάλη συμμετοχή στο κάλεσμα που έκανε ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καρδίτσας και το Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων, στην συμβολική πεζοπορία διαμαρτυρίας στην Καράβα, την Κυριακή 21 Νοέμβρη.

Φίλοι των Αγράφων, φυσιολάτρες, ορειβάτες και πεζοπόροι από όλα σχεδόν τα μέρη της Ελλάδας, 300 και πλέον τον αριθμό, ανέβηκαν στην ψηλότερη κορυφή των Αγράφων και διατράνωσαν την αντίθεσή τους στην εγκατάσταση αιολικού σταθμού στην κορυφογραμμή του βουνού.

Πολύ συγκινητική η αλληλεγγύη από εκατοντάδες φίλους που αρνούνται την βιομηχανοποίηση του σπάνιου αυτού τοπίου και παλεύουν για την διαφύλαξη της φύσης, της ακεραιότητας και της βιοποικιλότητας.

Για την ιστορία αναφέρουμε μαζί με τις ευχαριστίες μας, τις συλλογικότητες, φορείς και ομάδες που συμμετείχαν και στήριξαν την πεζοπορία αλληλεγγύης και συμπαράστασης.

Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καρδίτσας

Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων

Ορειβατικός Σύλλογος Αγράφων

Πρωτοβουλία Αθήνας για την Προστασία των Αγράφων

Επιτροπή Αγώνα Αγραφιωτών

Δήμος Αργιθέας

Δήμος Λίμνης Πλαστήρα

Περιβαλλοντική-Πολιτιστική Ομάδα ’’Οξυγόνο’’

Πεζοπορικός & Φυσιοδιφικός Σύλλογος Καρπενησίου

Ορειβατικός Φοιτητικός-Φυσιολατρικός Ιατρικός Σύλλογος (ΟΦΙΣ)

ΕΟΣ Κατερίνης

Αθηναϊκός Ορειβατικός Σύλλογος (ΑΟΣ)

ΣΕΟ Θεσσαλονίκης

ΕΟΣ Κοζάνης

Υπαίθριος Ζωή Λάρισας

Ορειβατική Λέσχη Καλαμπάκας

Φυσιολατρικός Σύλλογος Λιτοχώρου “ΟΛΥΜΠΟΣ”

Περιβαλλοντικός Σύλλογος Σιδερίτης Χαλκίδας

Πεζοπορική Ομάδα Πετρίλου

Δίκτυο Φορέων και πολιτών για την προστασία του Ασπροποτάμου

Συντονιστικό Αγώνα Αγράφων

ΕΟΣ Χαλκίδας

Σπηλαιολογία Θεσσαλονίκης «Πρωτέας»

Ανοιχτή συνέλευση ενάντια στην πράσινη ανάπτυξη και στα αιολικά στα Άγραφα

Αναρριχητικός-Ορειβατικός Σύλλογος Λεωνιδίου

Μέχρι την 1η Δεκέμβρη είναι σε ισχύ η διαβούλευση για τους αιολικούς σταθμούς στην Καράβα.

Στο παρακάτω link υπάρχουν οδηγίες για την εγγραφή στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο, καθώς και βοηθητικό υλικό από το Δίκτυο για την Προστασία των Αγράφων, για όσους θέλουν να καταθέσουν ένσταση για αυτά τα αιολικά.

Aνάβαση στο Τσμι (1911μ.)

Aνάβαση στο Τσμι (1911μ.),26 Σεπτεμβρίου 2021. Είναι η ανατολική απόληξη του Ντελεδημιού, μια κορυφή που μοιάζει από μόνη της ξεχωριστό βουνό. Στο κάλεσμα ανταποκρίθηκαν μέλη του ΕΟΣ Καρδίτσας, του ΟΠΟ Πύλης και κάτοικοι της περιοχής. Ο Πετριλιώτης Στέλιος Καραμπάς μας υποδέχτηκε στην αφετηρία του μονοπατιού για την διατήρηση του οποίου η συμβολή του μαζί και των συγχωριανών του είναι σημαντική.

Το μονοπάτι αρχικά ανηφορίζει έντονα και περνάμε από την βρύση “Τσιτές” που πρόσφατα συντηρήθηκε για να δροσίζει τους περαστικούς. Συνεχίζοντας, μπαίνουμε σε ένα εντυπωσιακό ελατόδασος μέχρι το αλπικό τμήμα. Έπειτα ακολουθώντας τις πλαγιές και την κορυφογραμμή η ματιά ανοίγει προς όλες τις κατευθύνσεις του ορίζοντα και μαγεύεται από την θάλασσα των βουνών τριγύρω. Αντικρύζουμε με δέος το Ντεληδήμι στα δυτικά, βόρεια την περήφανη Καράβα, η πιο ψηλή κορυφή των Αγράφων, ανατολικά το επιβλητικό Βουτσικάκι και νοτιότερα τα αμέτρητα βουνά των Ανατολικών και Δυτικών Αγράφων. Στον ορίζοντα διακρίνονται  τα βουνά της βόρειας Πίνδου από τη μια και της Στερεάς από την άλλη. Ο τελικός κώνος της κορυφής του Τσμι είναι η τελευταία πρόκληση και η στάση στην κορυφή ξεκουράζει και ταξιδεύει το νου.

Μέρος της διαδρομής, από τους Βασιλάδες Πετρίλου ως το διάσελο Τσιούτες, είναι τμήμα του πολυήμερου “Μονοπατιού των Προσκυνητών – στα χνάρια του Κοσμά του Αιτωλού”, “Agrafa Pilgrims Way”, μήκους 40 χλμ, που ενώνει τις δυο σημαντικότερες μονές των Θεσσαλικών Αγράφων, την ΙΜ Παναγίας Πελεκητής με την ΙΜ Παναγίας Σπηλαιώτισσας.

 


Πεζοπορία εις μνήμην του συνορειβάτη Δημήτρη Κουσιά, από τον Ορειβατικό Σύλλογο Καρδίτσας

Αφήνοντας την άνοιξη του εγκλεισμού και των περιορισμών στην εποχή covid19, ξεκινήσαμε το καλοκαίρι με ελεύθερες μετακινήσεις και διάθεση για δράση, όπως  τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του ΕΟΣΚ όταν μια ελπιδοφόρα αρχή μιας χούφτας ανθρώπων με αγάπη για το βουνό, τη φύση και το περιβάλλον, ξεκινάει ένα νέο ταξίδι.

Κυριακή 6 Ιουνίου, μια μέρα μετά τη παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος, συνεχίζουμε το πρόγραμμά μας, αυτό που χρόνια τώρα κάνουμε με πλήρη επίγνωση της αποστολής μας.  Επαφή με τη φύση και αγώνας για τη προστασίας της. Συντήρηση μονοπατιών, καθαρισμούς δασών, δενδροφυτεύσεις, λειτουργία ομάδας δασοπροστασίας και βέβαια εκατοντάδες εκδηλώσεις, δράσεις και  παρεμβάσεις για το βουνό, την φύση το περιβάλλον και την προστασία του.

Μικρή λίμνη – Πορτίτσα – Μοσχάτο ήταν η διαδρομή και τερματισμός στη μικρή λίμνη. Διαδρομή για όλες της ηλικίες κοντά στη πόλη για όλες της ώρες και τις μέρες του χρόνου. Περνώντας μέσα από το εργαστήριο της φύσης, από απόλυτα σκιερά σημεία, από ρυάκια, ποταμάκια, περπατώντας στο καλντερίμι της Πορτίτσας που χρειάζεται καθαρισμό κυρίως και συντήρηση, από τη πεζογέφυρα του αγωγού του ΥΗΣ Ν Πλαστήρα και στην συνέχεια στο Μοσχάτο, για μια στάση στη τελευταία του κατοικία του φίλου μας  συνορειβάτη Δημήτρη Κουσιά που μας άφησε πριν λίγες μέρες για το τελευταίο του ταξίδι.  

Ο Δημήτρης πολυαγαπημένο πρόσωπο του συλλόγου και παγκόσμιος ορειβάτης, ήταν ο πρώτος ορειβάτης της Καρδίτσας που ανέβηκε σε ψηλές κορφές του εξωτερικού, αλλά κυρίως άνθρωπος ευγενής, με ήθος και μεγαλείο ψυχής.

Ήταν για μας φίλος αλλά και δάσκαλος, ήταν μεγάλη τιμή για τον σύλλογο μας που είχε έναν σπουδαίο ορειβάτη αλλά προπαντός έναν σπουδαίο άνθρωπο για μέλος του, και γι αυτό με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. του συλλόγου το 2013 σε μια λιτή εκδήλωση, τον ανακήρυξε επίτιμο πρόεδρο του ΕΟΣΚ, αναγνωρίζοντας το ήθος του και την πολύτιμη προσφορά του στην ορειβατική κοινότητα και τον σύλλογο.

Μαζί μας στη διαδρομή  τα παιδιά και τα εγγόνια του, φίλοι και υποστηρικτές του συλλόγου, μαζί με πενήντα μέλη και φίλοι του ΕΟΣΚ, με αρκετά παιδιά, πράγμα ευχάριστο και ελπιδοφόρο.

Λίγα λουλούδια, λίγα λόγια από τον Παντελή, πρόεδρο του συλλόγου, από τον γιο του Παύλο, από τον φίλο και συνοδοιπόρο του Δημήτρη,  πολλές σκέψεις και συγκίνηση στον αποχαιρετισμό του φίλου μας, και επιστροφή. Νέα πρόσωπα μαζί μας, νέα σχέδια και δίψα για περισσότερη επαφή με την φύση.

Στον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο Καρδίτσας, θα συνεχίσουμε τα ταξίδια στη φύση ανεξαρτήτως υψομέτρου και εποχής, αταλάντευτοι στις αξίες μας για την προστασία της και κόντρα στις προκλήσεις της βιομηχανικής της εκμετάλλευσης.

Την επόμενη βδομάδα η ομάδα δασοπροστασίας και πολιτικής προστασίας του συλλόγου οργανώνει διήμερο σεμινάριο (Τρίτη και Πέμπτη) προετοιμασίας ενόψει και της αντιπυρικής περιόδου που ξεκίνησε.

Η φύση είμαστε εμείς και το περιβάλλον το γιορτάζουμε κάθε μέρα.

Καλό καλοκαίρι…


ΕΟΣ Καρδίτσας: Aνάβαση στους πέντε Πύργους

Ο ΕΟΣ Καρδίτσας και άλλοι, σκαρφάλωσαν στους Πέντε Πύργους της Κοιμωμένης των Αγράφων. Η θέα προς τη Σβώνη, Φλιτζάνι, Μπορλέρο, Λίμνη Πλαστήρα εκπληκτική


Άγραφα, Όλυμπος, Φαράγγι Ουρλιά, τρεις δράσεις του ΕΟΣ Καρδίτσας

Την Κυριακή 18 Οκτωβρίου ο ΕΟΣ Καρδίτσας πραγματοποίησε τρεις δράσεις, η καθεμιά ξεχωριστή. Στα «δικά μας» βουνά έγινε ανάβαση από το χωριό Φυλακτή έως την κορυφή Καζάρμα (Ζυγουρολίβαδο) (1977μ.). Παρά το μεγάλο της μήκος και την υψομετρική διαφορά αποδείχτηκε ταιριαστή για την ευέλικτη ομάδα στην οποία υπήρξαν και νέες συμμετοχές. Ο καιρός στάθηκε σύμμαχος και η πανοραμική απέραντη θέα από την κορυφή δικαιολόγησε το γεγονός ότι κάποτε επιλέχτηκε η θέση για παρατηρητήριο πυροφύλαξης. Δυστυχώς το γερό ακόμη πετρόχτιστο κτίσμα μένει ανεκμετάλλευτο ενώ θα μπορούσε να εξυπηρετεί τους επισκέπτες σαν ένα αξιόλογο αξιοθέατο και κατάλυμα ανάγκης.

Η δεύτερη πεζοπορία έγινε στους πρόποδες του Ολύμπου με αφετηρία τον Άγιο Κωνσταντίνο Δίου και κατάληξη το ορειβατικό καταφύγιο Κορομηλιάς μέσα στην κοιλάδα του Ουρλιά (Ορλιά). Το εξαιρετικό από κάθε άποψη μονοπάτι με καλή βατότητα και σήμανση δείχνει το ενδιαφέρον που έδειξε ο Δήμος Δίου για την ήπια  ανάπτυξη της περιοχής. Ο επισκέπτης περπατά μέσα στα πανέμορφα μικτά δάση από τα ριζά του βουνού μέχρι τα αλπικά λιβάδια, με δυνατότητα να συνεχίσει πιο ψηλά, στο αλπικό κομμάτι μέχρι τα πιο γνωστά ορειβατικά καταφύγια και τις κορυφές. Η βλάστηση όσο ανεβαίνουμε περιλαμβάνει όλη την μεσογειακή ποικιλία και η θέα από ψηλά προς το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου είναι εντυπωσιακή. Ενδιάμεσα συναντάμε σε πολλά σημεία το ρέμα με τα κρυστάλλινα νερά και τους καταρράκτες, ιδανικά σημεία για ξεκούραση ή και μπάνιο για τους πιο τολμηρούς.

Μέσα στην κοίτη του Ουρλιά η ομάδα κατάβασης φαραγγιών (canyoning) έκανε για τους αρχάριους συμμετέχοντες μια καταπληκτική γνωριμία με τον «κόσμο των φαραγγιών». Η κατάβαση που έγινε υπό την επίβλεψη της πιστοποιημένης εκπαιδεύτριας του συλλόγου Αντωνέλλας Δημητριάδη και τον έμπειρο canyoner Ευτύχιο Ευτυχιάδη τελείωσε με μεγάλη επιτυχία και με τον ενθουσιασμό  των συμμετεχόντων που περιέγραψαν της ευεξία που τους προσέφερε η δράση.

Για περισσότερες φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης πατήστε εδώ

Επόμενη δράση του συλλόγου το Σαββατοκύριακο 24-25 Οκτώβρη όπου θα ανέβουμε στο αγαπημένο μας καταφύγιο Ελατάκος από το μονοπάτι «Κ1» για περπάτημα και εργασίες συντήρησης. Δυνατότητα συμμετοχής μια ή δυο ημερών κατόπιν συνεννόησης. Περισσότερες πληροφορίες στο τηλ 6973695595


Μεγάλη συμμετοχή στην 2η Πανελλήνια Ορειβατική Συνάντηση Φίλων των Αγράφων, στα Καμάρια Ευρυτανίας

        
       “Τα Άγραφα. Αν δεν τα έχεις δει, δεν μπορώ να στα περιγράψω”

“Τα Άγραφα. Αν δεν τα έχεις δει, δεν μπορώ να στα περιγράψω”Λόγια του Βρετανού συγγραφέα και πεζοπόρου Τιμ Σάλμον, του επι 50 χρόνια περιπατητή στα βουνά της Ελλάδος και συγγραφέα του βιβλίου Trekking in Greece, που ανακάλυψε την ομορφιά της ορεινής Ελλάδας το 1960 και την αγάπησε περισσότερο από πολλούς Έλληνες.Τα τελευταία χρόνια η καθαρότερη περιοχή της χώρας μπήκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος λόγω της πρόθεσης να δημιουργηθούν αιολικές εγκαταστάσεις ακόμη και σε περιοχές Natura, και οι συνεχείς δράσεις για την αποτροπή της περιβαλλοντικής καταστροφής τους, φέρνει τους φίλους του βουνού και της φύσης να τη γνωρίσουν από κοντά.

Για τον σκοπό αυτό το τριήμερο 17-19 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε στα Καμάρια Ευρυτανίας η 2η Πανελλήνια Ορειβατική Συνάντηση Φίλων των Αγράφων. Μετά την περσινή πετυχημένη παρόμοια συνάντηση στο καταφύγιο Αγράφων, πάνω από τη λίμνη Πλαστήρα, ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καρδίτσας (ΕΟΣΚ), μαζί με τον Πεζοπορικό Φυσιοδιφικό Σύλλογο Καρπενησίου και τον Ορειβατικό Σύλλογο Αγράφων διοργάνωσαν την 2η συνάντηση που τείνει να γίνει θεσμός πανελλήνιας εμβέλειας χάρη στη φήμη που απέκτησαν τα Άγραφα ως τόπος ανεπανάληπτης φυσικής ομορφιάς που απειλείται άμεσα από την ανθρώπινη ασυδοσία.

Το μικρό αυτό οροπέδιο στα Καμάρια, γέμισε με πολύχρωμα αντίσκηνα από φίλους των Αγράφων, που ήρθαν από όλη την Ελλάδα,από την Κρήτη μέχρι την Κέρκυρα και από την Μακεδονία ως την Πελοπόννησο. Αυτό που μας ένωσε όλους ήταν η κοινή αγωνία μας για την προστασία των Αγράφων.Ένα τριήμερο λοιπόν γεμάτο δράσεις, ενημέρωση και επικοινωνία. Ξεκινώντας τις εργασίες της συνάντησης ο Αντώνης Παπαδάκος, έφορος εθελοντισμού του ΕΟΣΚ καλωσόρισε τους συμμετέχοντες, ο πρόεδρος Παντελής Μανώλης, αναφέρθηκε στις δράσεις του συλλόγου για την ενημέρωση της ορειβατικής κοινότητας, ο έφορος μονοπατιών Αποστόλης Παντελής μίλησε για το όραμα της δημιουργίας δικτύου μονοπατιών στα Άγραφα και ο Χρήστος Φασούλας εκ μέρους του Δικτύου Φορέων και Πολιτών για την Προστασία των Αγράφων, ενημέρωσε για τις τελευταίες εξελίξεις που αφορούν την εγκατάσταση των αιολικών στα Άγραφα και ευχαρίστησε όλους όσοι είναι συνοδοιπόροι στον αγώνα για την προστασία τους. Στη συνέχεια χαιρέτησαν και δήλωσαν τη συμπαράστασή τους οι εκπρόσωποι των συλλόγων και των φορέων που συμμετείχαν στη συνάντηση.Συγκινητικές παρουσίες ήταν η συμμετοχή τριών μελών του ΕΟΣ Άρτας που ήρθαν από την Άρτα στα Καμάρια με τα ποδήλατα, ξεκινώντας τρεις μέρες νωρίτερα, των κοριτσιών από τα Χανιά, της ομάδας ΦΥΣΗτήρες από το Ηράκλειο με το υπέροχο μήνυμα συμπαράστασης ”Μήνυμα πέμπω στ Άγραφα από τον Ψηλορείτη, λεύτερα ναναι τα βουνά σε όλον τον πλανήτη”, του κινηματογραφιστή Νίκου Ντουρλιού, με καταγωγή από Καρδίτσα, που ετοιμάζει ένα ντοκιμαντέρ για τα Άγραφα και η συμμετοχή της Αγραφιώτισσας πρωταθλήτριας βάδην Αντιγόνης Ντρισμπιώτη, που συμμετείχε στα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ και την επόμενη μέρα μας γέμισε χαρά, όταν έκανε παγκόσμια ατομική επίδοση στα 10 χιλιόμετρα βάδην.Ξεχωριστό τόνο στην συνάντηση έδωσαν και οι πεζοπορίες στην ευρύτερη περιοχή, δίνοντας την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να ανακαλύψουν την άγρια ομορφιά των Αγράφων.

Φυσικά δεν έλειψε και η μουσική και η ψυχαγωγία, από το συγκρότημα ΡΟΖ ΠΕΝΕΣ, αλλά και τον Φίλιππο Καραμπά με την παραδοσιακή Αγραφιώτικη ορχήστρα του, τους οποίους ευχαριστούμε πολύ για την εθελοντική συμμετοχή τους.
Επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ στην εταιρία εξαιρετικών καφέδων Coffee Republic S.a., στην εταιρία βιολογικών προϊόντων EcoGaia Farm, και στο αρτοποιείο Ζαχαρή για τη χορηγία τους.
Ανανεώνουμε το ραντεβού μας για του χρόνου, στην 3η Πανελλήνια Ορειβατική Συνάντηση Φίλων των Αγράφων, έχοντας στο νου και στην καρδιά μας, ότι τα Άγραφα μπορεί να είναι μοναχικά αλλά δεν είναι μόνα τους.

Για να δείτε φωτογραφίες από την εκδήλωση πατήστε εδώ

#save_agrafa


Μικρός κύκλος των Αγράφων

Τριήμερη διάσχιση στα Άγραφα  πραγματοποίησε ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καρδίτσας (ΕΟΣΚ), το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, με συμμετοχή μελών του αλλά και φίλων από Αθήνα, Βόλο, Άρτα, Κέρκυρα και Κάρπαθο.

Απαιτητική διαδρομή, με εμπνευστή και αρχηγό τον πρόεδρο του συλλόγου Παντελή Μανώλη, για όσους είμασταν τυχεροί  που συμμετείχαμε, όπου για τρεις μέρες απολαύσαμε εικόνες και μυρωδιές γεμάτες Άγραφα.

Ξεκινήσαμε το Σάββατο πρωί από το Ορειβατικό καταφύγιο Αγράφων, ανεβήκαμε στην κορυφή Τέμπλα, παρακάμψαμε το Βουτσικάκι, περάσαμε από  Παλιομάντρι κατεβήκαμε στο  Πετρίλο, ανεβήκαμε στους Βασιλάδες, την περισσότερη μέρα υπό σιγανή αλλά συνεχή βροχή και καταλήξαμε στον οικισμό Καραμπέικα, όπου μας περίμενε ο Στέλιος Καραμπάς με την οικογένεια του, του οποίου η εξαιρετική Αγραφιώτικη φιλοξενία  θα μας μείνει αξέχαστη.

Την Κυριακή ο καιρός καθάρισε, ανεβήκαμε στις Κοκινόλακκες, παρακάμψαμε την κορυφή Τσμι, ανεβήκαμε σε ανώνυμη κορυφή (1811 μέτρα), συνεχίσαμε με μια ομάδα να ανεβαίνει στο Ντεληδήμι (2163 μέτρα), οι υπόλοιποι το παρακάμπτουμε από δεξιά και ξαναβρισκόμαστε στο διάσελο ανάμεσα στο Ντεληδήμι και στην απότομο και απρόσιτο Σαλλαγιάννη με τις εντυπωσιακές κορφές του. Συνεχίζουμε με μια από τις πιο απότομες και επίπονες καταβάσεις των Ελληνικών βουνών, περνάμε από τον εγκαταλειμμένο οικισμό Σφρι, το επίσης εγκαταλειμμένο Ασπρόρεμα (εκτός της οικογένειας της Μαρίας Ζαρκαδούλα), και καταλήγουμε στο ομώνυμο ρέμα, όπου σχεδόν όλοι αψηφώντας τα παγωμένα νερά βουτάμε για ένα σύντομο αναζωογονητικό μπάνιο. Συνεχίζουμε για άλλες δυο ώρες σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά και όμορφα μονοπάτια της Ελλάδας, σε πολλά σημεία σκαμμένο στο βράχο αλλά και με εξαιρετική τοιχοποιία στα απότομα μέρη του. Δυστυχώς η εγκατάλειψη από την πολιτεία είναι εμφανής και απογοητευτική για το μέλλον του μονοπατιού. Φτάνουμε επιτέλους μετά από 14 ώρες στα Επινιανά, οριακά πριν νυχτώσει. Στήσιμο σκηνών και άπειρες μπύρες για να καλύψουμε τους χαμένους ηλεκτρολύτες.

Την Δευτέρα το πρωί προωθούμαστε με αγροτικά στα Άγραφα και ανεβαίνουμε ένα επίσης πολύ όμορφο και εντυπωσιακό μονοπάτι που καταλήγει στο οροπέδιο της Νιάλας, με πολλά μέρη σκαμμένα στο βράχο και καλντερίμι, στην παλιά στράτα, από τα χωριά των Αγράφων, στα χωριά της Νευρόπολης και στον κάμπο. Φωτογραφίες και περισυλλογή στο μνημείο για τα γεγονότα της Νιάλας και η ομάδα πάλι χωρίζει με μερικούς να ανεβαίνουν στις δίδυμες κορυφές του Καταραχιά (2003 μέτρα) και οι υπόλοιποι συνεχίζουμε τον βαρετό χωματόδρομο, ο οποίος κατέστρεψε το μονοπάτι αφού πάτησε πάνω σ αυτό και φτάνουμε στην βάση της κορυφής Μπορλέρο (2017 μέτρα). Φυσικά κανείς δεν είχε διάθεση να το ανέβει, αφού η κούραση αρχίζει να μας καταβάλλει όλους, κατεβαίνουμε στην λάκκα Οσμάν, ανεβαίνουμε στο δάσος οξυάς, περνάμε από την εντυπωσιακή Πόρτα Αγράφων (ένα πέρασμα ανάμεσα σε τεράστιους βράχινους σχηματισμούς) κάνουμε μια τελευταία στάση για καφέ στον Ελατάκο, στο φιλόξενο αυτοδιαχειριζόμενο καταφύγιο του ΕΟΣΚ και καταλήγουμε μετά από τρεις κοπιαστικές μέρες στο Μελίσσι, στον κεντρικό δρόμο κοντά στο Μπελοκομίτη, κουρασμένοι αλλά συνάμα και χαρούμενοι ολοκληρώνοντας ένα φιλόδοξο σχέδιο ενός ’’μικρού’’ κύκλου των Αγράφων, αφιερωμένο στις προσπάθειες για την προστασία  τους από τις ’’πράσινες’’ καταστροφικές επενδύσεις.

Για τους λάτρεις της στατιστικής τα GPS έδειξαν:

Σάββατο, 18 χλμ, άνοδος 1062, κάθοδος 1444 μέτρα

Κυριακή, 26 χλμ, άνοδος 2158, κάθοδος 2370 μέτρα

Δευτέρα, 23 χλμ, άνοδος 1991, κάθοδος 1890 μέτρα

Συνολικά 67 χιλιόμετρα πεζοπορία, με 5201 μέτρα ανάβαση και 5704 μέτρα κατάβαση.

Μένουμε σε αναμονή για του χρόνου, για την επόμενη διάσχιση των Αγράφων, ίσως για περισσότερες μέρες.

Για να δείτε φωτογραφίες από την δράση αυτή ανατρέξτε εδώ

 


Διήμερο εθελοντικής δράσης στο ορειβατικό καταφύγιο ”Ελατάκος”από τον ΕΟΣΚ

Ένα ακόμα διήμερο εθελοντικής δράσης οργάνωσε ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καρδίτσας (ΕΟΣΚ), Σαββατοκύριακο 16-17 Μάη, αυτή τη φορά στο ορειβατικό καταφύγιο ”Ελατάκος” στην λίμνη Πλαστήρα, με 22 εθελοντές μέλη του.
Ο ΕΟΣΚ που τα τελευταία χρόνια έχει πάρει υπό την προστασία του το εγκαταλειμμένο για χρόνια καταφύγιο, με πολλή εθελοντική εργασία (αλλά και έξοδα), έχει καταφέρει να το αναστήσει, κάνοντας πολλές λειτουργικές παρεμβάσεις, και να το κάνει αγαπημένο μέρος για πολλούς φίλους των Αγράφων που το επισκέπτονται.
Όπως κάθε χρόνο ο ΕΟΣΚ αφιερώνει ένα διήμερο ή τριήμερο του Μαΐου στην συντήρηση του καταφυγίου και του μονοπατιού που οδηγεί σ αυτό.


Το Σάββατο με δυο ομάδες εργασίας, έγινε καθαρισμός και συντήρηση του μονοπατιού Κ1, στο τμήμα από Μελίσσι μέχρι το καταφύγιο, το οποίο από πρόσφατες εργασίες υλοτόμησης είχε κλείσει σε πολλά σημεία, ενώ την Κυριακή συνεχίστηκαν οι εργασίες καθαρισμού του μονοπατιού μέχρι την Πόρτα Αγράφων, καθώς και εργασίες συντήρησης του καταφυγίου, ενώ τοποθετήθηκε και καινούργια σόμπα.
Φυσικά δεν έλειψαν και οι αναβάσεις στις κορυφές Πετσαλούδα, Σουφλιστάρα και Μπορλέρο για χαλάρωση.
Οι διανυκτερεύσεις έγιναν σε αντίσκηνα ενώ τηρήθηκαν όλα τα μέτρα ασφαλείας και φυσικά το βράδυ του Σαββάτου έγινε το καθιερωμένο τσιμπούσι με πολλά κοψίδια, κρασί και τσίπουρο Αγράφων αλλά και Αγραφιώτικους χορούς.
Ο ΕΟΣΚ ευχαριστεί όλους τους εθελοντές για την αδιάκοπη προσφορά τους καθώς και τους χορηγούς για τα υλικά που διέθεσαν.
Επόμενες δράσεις του συλλόγου είναι την Κυριακή 24 Μάη κατάβαση του φαραγγιού Καλυψώ (canyoning) στον Κίσσαβο και την Κυριακή 31 Μάη ανάβαση στην κορυφή Μάρτσα των Αγράφων.
Περισσότερες πληροφορίες για τη δράση του ΕΟΣΚ στα τηλέφωνα: 6973695595 – 6974110853, στο www:eoskarditsas.gr και για ηλεκτρονική επικοινωνία στο e-mail : eoskarditsas@yahoo.gr


Μιχάλης Τσουκιάς, ο πρωτοπόρος των βουνών

Ο Μιχάλης Τσουκιάς, που «έφυγε» την Τρίτη το πρωί για την πιο ψηλή κορυφή, προσβεβλημένος από τον κορονοιό, δεν ήταν απλώς ένας από τους πρώτους Έλληνες ορειβάτες. Ήταν θεμελιωτής του ορειβατικού εκπαιδευτικού συστήματος στην Ελλάδα και πρωτοπόρος των υπαίθριων δραστηριοτήτων, δημιουργώντας με τον φίλο και σχοινοσύντροφό του Χρήστο Λάμπρη την Trekking Hellas. «Ήταν δάσκαλός μου τη δεκαετία του ’80, όταν ξεκίνησα ορειβασία. Εκείνος μου έβαλε την ιδέα να ζω από αυτό που αγαπάω και εκείνος δημιούργησε το εκπαιδευτικό σύστημα, ώστε να μπορέσουμε όλοι να γίνουμε επαγγελματίες. Δυστυχώς, δεν πρόλαβα να του πω ευχαριστώ», λέει ο αναρριχητής Άρης Θεοδωρόπουλος. «Χάρη στο δικό του όραμα εξελίχθηκαν τα ορειβατικά πράγματα στην Ελλάδα», λέει ο οδηγός βουνού Μιχάλης Βασιλείου. «Η Trekking ήταν τόσο τολμηρό εγχείρημα. Το έκανε από το μηδέν, όταν στην Ελλάδα δεν ήταν καν ιδέα. Και στο ελληνικό Camel Trophy που διοργάνωνε, μπροστά ήταν».

Θυμάμαι πόσο είχα εντυπωσιαστεί σε μια κουβέντα μας. Ντόμπρος, μιλούσε έξω από τα δόντια: για την οικογένεια που με την υπερπροστασία της αποξενώνει τα παιδιά από τη φύση, για τον τύπο μάνας που θεωρεί τη λάσπη βρομιά, για το κράτος που δεν καλλιεργεί το σχετικό κλίμα στα σχολεία. Υπέρμαχος της ζωής στη φύση –ο ίδιος ζούσε στο Κοτύλιο Αρκαδίας–, ήθελε να διαπλάσει φυσιολατρικές συνειδήσεις και ως πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων Υπαίθριων Δραστηριοτήτων δρομολογούσε σχετικές δράσεις.

Ο πολύπειρος ορειβάτης είχε στο ενεργητικό του πλήθος αποστολών ως αρχηγός, με κορυφαία την πρώτη ελληνική αποστολή στα Ιμαλάια, το 1985, όπου σκοτώθηκαν δύο σύντροφοί του, ενώ ο ίδιος κατάφερε να σώσει έναν, τον Χρήστο Λάμπρη. Άλλοι θυμούνται το 1989, τις δοκιμαστικές καταβάσεις στο ποτάμι του Νέστου με φουσκωτό θαλάσσης, άλλοι τις πρωτιές που έφερε στην Ελλάδα. Ο Μιχάλης Βασιλείου, πάλι, θυμάται: «Ήταν και μαέστρος στον πάγο και καλός άνθρωπος. Έξω καρδιά και με λεπτό χιούμορ. Ήταν της περιπέτειας. Ό,τι κι αν συνέβαινε, δεν έχανε το κουράγιο του. Απίστευτα γερός και ανθεκτικός. Δεν καταλάβαινε απο κακουχίες. Πάντα με σοφία και σεβασμό προς τη φύση. Κι ό,τι έκανε το έκανε καλά. Μέχρι που τον είχα πετύχει μια μέρα να ’χει λύσει τη μηχανή από ένα Land Rover και να την περιεργάζεται – την ξανάδεσε και όλα καλά. Τι Αμαζόνιους, τι Ανταρκτικές. Δεν μούχλιαζε με τίποτα. Από αυτόν δεν το περιμέναμε να φύγει έτσι».

ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ


Εφαρμογή για κινητά από την topoGuide, χάρτης Λίμνης Πλαστήρα

Από την topoGuide τα μονοπάτια των βουνών γύρω από την λίμνη Πλαστήρα στα κινητά σας!

Εύκολη εφαρμογή σε πολύ χαμηλή τιμή που μετατρέπει το κινητό σας σε συσκευή gps. Η διαδρομή και πλήθος πληροφοριών τρέχουν στην οθόνη σας την ώρα που περπατάτε.

 

Ελπίζουμε σύντομα να εμπλουτιστεί με ακόμη περισσότερες διαδρομές των Αγράφων!

δείτε την εφαρμογή ΕΔΩ